Παράδοση

Τη συμβουλή αυτή του αρχαίου ποιητή Αλκαίου φαίνεται να ακολούθησαν οι πρόγονοι Τυρναβίτες και μέχρι τις μέρες μας το αμπέλι αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της πόλης, ενώ τα προϊόντα του, το κρασί και το τσίπουρο, είναι πάντα πρόθυμοι συμπαραστάτες στο σύνολο των κοινωνικών εκφράσεων της πόλης και συχνά αποτελούν και το κέντρο τους. Άλλωστε η φράση που έφτασε στις μέρες μας «όλα αμπέλια» (δηλαδή όλες οι εκτάσεις να φυτευτούν αμπέλια) και αποτελεί προτροπή- ευχή- πρόποση, αντανακλά το μέγεθος της τιμής που δίνουν οι ντόπιοι στο αμπέλι.

Το κρασί είναι για την περιοχή του Τυρνάβου «μνημείο» πολιτισμού αν και παράγεται και καταναλώνεται στις μέρες μας, αφού φέρει μέσα του την τέχνη και τον ιδρώτα των ανθρώπων όχι μόνο των σύγχρονων αλλά και των προηγούμενων γενεών. Η θέση του κρασιού στην κοινωνία είναι αποτέλεσμα της όλης πορείας του στην ιστορία της πόλης, ακόμα και τα είδη των ζυμομυκήτων που ενδημούν στην περιοχή και καθορίζουν την παραγωγή του κρασιού είναι οι ζωντανοί μάρτυρες μιας ιστορικής εξέλιξης.

Ευδοκιμεί λοιπόν η άμπελος στον Τύρναβο και το κρασί συνεργεί καταλυτικά στη διαμόρφωση της ιδιοσυγκρασίας των κατοίκων, σύμφωνα άλλωστε με την περιγραφή του 1817 του Λαρισαίου λόγιου Ιωάννη Οικονόμου «… είναι ακόμη οι Τουρναβίταις, ευλαβείς και εις το άκρον χαροκόποι και ξεφαντωτικοί, εις τρόπον όπου σπάνια είναι, να μην ιδή τις Τουρναβίτην κρασοπατέρα»

“Οι έχοντες εις τας οικίας των οίνον προς πώλησιν Τυρναβίται ανηρτούν κλάδον δένδρου προς δήλωσιν, ο βλέπων δε τον κλάδον επί του ανωφλίου της προαυλίου πύλης ανηρτημένον εισήρχετο εν αυτής ελευθέρως και παρετήρει δια της γεύσεως τον οίνον καν τε αγοράσει καν τε μη.”

Απόσπασμα από το βιβλίο του Λεονάρδου “Χωρογραφία της Θεσσαλίας” (1832) όπου φαίνεται ότι η ιστορία της αμπέλου και των προϊόντων της στην περιοχή Τυρνάβου είναι μακραίωνη και χάνεται στα βάθη της ιστορίας του τόπου.

Ο Τύρναβος στα τέλη του 18ου αιώνα, ήταν γνωστός για περίφημα βαμμένα νήματα, καθώς και τα εξαιρετικής ποιότητας κουκούλια (μεταξοσκώληκα) που παρήγαγε, πολλά δε από αυτά (τα καλύτερα) τα εξήγαγε. Αυτό όμως που έκανε πραγματικά γνωστό τον Τύρναβο στο πανελλήνιο (και όχι μόνο) ήταν το τσίπουρο (ούζο) Τυρνάβου. Το εκλεκτό αυτό απόσταγμα το παρήγαγαν με την επαναπόσταξη αποστάγματος στεμφύλων, με την προσθήκη βεβαίως γλυκάνισου και άλλων αρωματικών φυτών. Ήταν η εποχή που το καλό διπλοαποσταγμένο τσίπουρο μετονομάσθηκε “ούζο” από την γνωστή περιγραφική έκφραση συμπολίτη μας ο οποίος δοκιμάζοντας το αναφώνησε “μα αυτό είναι uso Massalia” εκφράζοντας με αυτό το τρόπο το θαυμασμό του για την εξαιρετική του ποιότητα. Έτσι δημιουργήθηκε ο μύθος του ούζου Τυρνάβου που δεν ήταν τίποτε άλλο παρά το καλό διπλοαπεσταγμένο τσίπουρο. Χάθηκε δια μέσου των χρόνων το περιγραφικό αυτό όνομα για το εξαιρετικής ποιότητας τσίπουρο Τυρνάβου, έγινε όμως προσφορά του σε ολόκληρη την Ελλάδα και τον κόσμο.